Ano ang Epiko

Ano ang Epiko

Ang epiko ay uri ng panitikan na tumatalakay sa mga kabayanihan at pakikipagtunggali ng isang tao o mga tao laban sa mga kaaway na halos hindi mapaniwalaan dahil may mga tagpuang makababalaghan at di-kapani-paniwala. Kuwento ito ng kabayanihan na punung-puno ng mga kagila-gilalas na mga pangyayari. Bawat pangkatin ng mga Pilipino ay may maipagmamalaking epiko.

Sa mahigpit na kahulugang pampanitikan, ang epiko (may titik o sa huli, isang pandiwa) ay isang paglalahad na makabayani o bumabayani, samantalang ang epika (may titik a sa huli, isang pangngalan) ay tulang-bayani, paglalahad na patula hinggil sa bayani.

May mga epikong binibigkas at mayroong inaawit.

Katangiang Pampanitikan:

Ang mga epiko ay nasa anyo ng berso o talata ngunit ito ay iba-iba at bukod-tangi sa bawat rehiyon at hindi maikukumpara sa mga Kanluranin na epiko.

Ang ilang katangian ng ibang epiko ay:

1. Ang paggamit ng mga bansag sa pagkilala sa tiyak na tao

2. Mga inuulit na salita o parirala

3. Mala-talata na paghahati o dibisyon sa mga serye ng kanta

4. Kasaganaan ng mga imahe at metapora na makukuha sa pang-araw-araw na buhay at kalikasan (halaman, hayop, mga bagay sa kalangitan, atbp).

5. Kadalasang umiikot sa bayani, kasama ang kanyang mga sagupaan sa mga mahihiwagang nilalang, anting-anting, at ang kanyang paghahanap sa kanyang minamahal o magulang; ito rin ay maaaring tungkol sa panliligaw o pag-aasawa.

Kahalagahan sa kultura

Ano ang ipinapakita ng epiko ng sinaunang kultura?

Kung magpopokus sa tatlong punto: ang paulit-ulit na paksa at tema, ang pagsasalarawan ng mga lalaking bayani, at ang mga pangunahing babaeng karakter sa istorya; ating makikita kung paano naipapakita ng epiko ang kultura ng isang grupo ng tao.

Ang Paulit-ulit na Paksa o Tema

a. katapangan at pakikipagsapalaran ng bayani

b. mga supernatural na gawa ng bayani

c. pag-ibig at romansa

d. panliligaw – pag-aasawa – pagbubuntis – mga yugto ng buhay

e. kamatayan at pagkabuhay

f. pakikipaglaban at kagitingan ng bayani

g. kayamanan, kaharian at iba't ibang mga kasiyahan o piging

h. mga ritwal at kaugalian

i. ugnayan ng magkakapamilya

Ang Lalaking Bayani - Sa pagbabasa ng mga epiko, agad na makikita ang mga katangian ng isang bayani. Karamihan sa kanyang mga katangian ay maiuuri sa alin man sa sumusunod: pisikal, sosyal, at supernatural. Maaari ring isama ang kanyang intelektwal at moral na katangian. 

Ang Pangunahing Babaeng Karakter - Ang pangunahing babaeng karakter ay kadalasang ang babaeng iniibig ng bayani o maaari rin namang tinutukoy dito ang kanyang ina.


Sanggunian:

http://fil.wikipilipinas.org/index.php/Epiko