Sabado, Agosto 28, 2010

Antas ng Wika

Antas ng Wika

1. formal at di-formal – di-formal na wika ang wikang ginagamit ng tao sa ka-edad samantalang formal naman ang wikang gingamit ng tao sa nakatataas o nakatatanda
2. lingua franca – wikang ginagamit ng karamihan sa isang bansa; sa Pilipinas ang Filipino ang lingua franca ng mga tao
3. lalawiganin – mga wikang ginagamit ng mga tao sa lalawigan gaya ng Chavacano, Tausug, Cebuano, Ilonggo, Visaya at iba pa. Hindi talamak ang paggamit sa isang bansa ng mga wikang lalawiganin ngunit nagsasadya ito ng implikasyon ng kultura ng isang lalawigan
4. kolokyal - ito ay ang pakikibagay ng wika sa taong gumagamit nito. Kadalasan napaiikli ang mga salita ngunit napagkakasunduan ang pagpapaikli nito. Halimbawa: /tena/ para sa 'tara na', /pre/ para sa 'pare'
5. balbal o pangkalye – wikang ginagamit ng tao na halos likha-likha lamang at may kanya-kanyang kahulugan gaya ng wika ng mga tambay at bakla – halimbawa ang mga salitang ‘eklavush’, ‘erpat at ermat’ at ‘cheverloo’.
6. edukado/malalim – wikang ginagamit sa panitikan, sa mga paaralan at pamantasan, sa gobyerno, sa korte at iba pang venyung profesyunal

Ang wika ay nahahati sa iba’t ibang katigorya sa antas na ginagamit ng tao batay sa kanyang pagkatao, sa lipunang kanyang ginagalawan, lugar na tinitirhan, panahon, katayuan at okasyong dinadaluhan.

Pormal - Ito ay antas ng wika na istandard at kinikilala/ginagamit ng nakararami.

Pambansa. Ito ay ginagamit ng karaniwang manunulat sa aklat at pambalarila
para sa paaralan at pamahalaan

Halimbawa:
Asawa, Anak, Tahanan

Pampanitikan o panretorika. Ito ay ginagamit ng mga malikhain manunulat.
Ang mga salita ay karaniwang malalim, makulay at masining.

Halimbawa:
Kahati sa buhay
Bunga ng pag-ibig
Pusod ng pagmamahalan

Impormal. Ito ay antas ng wika na karaniwan, palasak, pang araw-araw, madalas gamitin sa pakikipag-usap at pakikipagtalastasan.

Lalawiganin. Ito ay gamitin ng mga tao sa particular na pook o lalawigan, makikilala ito sa kakaibang tono o punto.

Halimbawa:
Papanaw ka na ? (Aalis ka na?)
Nakain ka na? (Kumain ka na?)
Buang! (Baliw!)

Kolokyal. Pang araw-araw na salita, maaring may kagaspangan nang kaunti,
maari rin itor refinado ayon sa kung sino ang nagsasalita. Ang pagpapaikli ng isa,
dalawa o higit pang titik sa salita.

Halimbawa:
Nasan, pa`no,sa’kin,kelan
Meron ka bang dala?

Balbal. Sa Ingles ito ay slang. Nagkakaroon ng sariling codes, mababa ang antas
na ito; ikalawa sa antas bulgar.

Halimbawa:
Chicks (dalagang bata pa)
Orange (beinte pesos)
Pinoy (Pilipino)

Karaniwang paraan ng pagbuo ng salitang balbal:

1. Paghango sa mga salitang katutubo
Halimbawa:
Gurang (matanda)
Bayot (bakla)
Barat (kuripot)

2. Panghihiram sa mga wikang banyaga
Halimbawa:
Epek (effect)              
Futbol (naalis, natalsik)
Tong (wheels)

3. Pagbibigay ng kahulugan ng salitang tagalog
Halimbawa:
Buwaya (crocodiles – greedy)
Bata (child – girlfriend)
Durog (powdered – high in addiction)
Papa (father – lover)

4. Pagpapaikli
Halimbawa:
Pakialam – paki
Tiyak – tyak

5. Pagbabaliktad
Buong Salita
Halimbawa:
Etned – bente
Kita – atik

Papantig
Halimbawa:
Dehin – hindi
Ngetpa – Panget
Tipar – Parti

6. Paggamit ng Akronim
Halimbawa:
G – get, nauunawaan
US – under de saya

7. Pagpapalit ng Pantig
Halimbawa:
Lagpak – Palpak – Bigo
Torpe – Tyope – torpe, naduwag

8. Paghahalo ng salita
Halimbawa:
Bow na lang ng bow
Mag-jr (joy riding)
Mag-gimik
Mag-MU

9. Paggamit ng Bilang
Halimbawa:
45 – pumutok
1433 – I love you too
50-50 – naghihingalo

10. Pagdaragdag
            Halimbawa:
Puti – isputing
Kulang – kulongbisi   

11. Kumbinasyon
            Pagbabaligtad at Pagdaragdag
Halimbawa:
Hiya – Yahi – Dyahi

Pagpapaikli at pag-Pilipino
Halimbawa:
Pino – Pinoy
Mestiso – Tiso, Tisoy

Pagpapaikli at Pagbabaligtad
Halimbawa:
Pantalon – Talon – Lonta
Sigarilyo – Siyo – Yosi

Panghihiram at Pagpapaikli
Halimbawa:
Security – Sikyo
Brain Damage – Brenda

Panghihiram at Pagdaragdag
Halimbawa:
Get – Gets/Getsing
Cry – Crayola

111 komento:

  1. ask ko lang poh kung may fb si marilou?

    TumugonBurahin
  2. arigatou guzaimasu

    TumugonBurahin
  3. habaaa. hahaha

    TumugonBurahin
  4. sobrang thanks. :)

    TumugonBurahin
  5. SALAMAT NA SAGOT KO ASSIGNMENT KO!!!!!!!!!!

    TumugonBurahin
  6. Pampanitikan ng matanda?

    TumugonBurahin
  7. maraming salamat...

    TumugonBurahin
  8. wahhhhh ! thanks po hah :-) sa uulitin na mga assignments ko !

    TumugonBurahin
  9. ano ano po ba ang mga antas ng wika ito ,
    tadyak ng tadhana,
    e,
    waswit,
    hustice,
    bibliya,
    sumagip,
    pagkakapiit,
    katulong,
    mayaman,
    kawawa,
    shimay,
    yon',
    pobre,
    lilisan,
    baliw,
    e ke,
    u labo,
    tdh,
    na unsyami,
    hinaharap,
    huli,
    diyos,
    ordinaryo,
    istorya,
    ne po,
    dihins,
    kapansanan,
    bahay,
    tahanan,..






    pahelp po,,,... thank you ..!

    TumugonBurahin
    Mga Tugon
    1. ano po ang sagot dito? salamat

      Burahin
    2. ang antas ng wika ng katulong ay pambansa at ang Tsimay at waswit ay balbal ☺️

      Burahin
  10. Thanks! Makakatulong ito para sa quiz namin!

    TumugonBurahin
  11. Beri gud perpek ako ini nays 1 thainks.. 1st honor naku ini

    TumugonBurahin
  12. THANK YOU PO SA AUTHOR LAKING TULONG NYO PO!!!=))))

    TumugonBurahin
  13. magagamit ko 'to sa report ko sa darating na martes..

    TumugonBurahin
  14. Annyeong!! Thanks ng marami/ Kamsahamnida!!!!! Pang-assignment eh. Hahaha xDD Saranghaeyo!!!! :***

    TumugonBurahin
  15. Ano po ang source niyo? :)

    TumugonBurahin
  16. Malugod po kaming nagpapa salamat mula sa kaibuturan ng aming puso!!! <3

    TumugonBurahin
  17. ung lingua franca ba pormal o di pormal???

    TumugonBurahin
  18. salamat po!mas naintindihan ko na po ang antas ng wika ngayon :)

    TumugonBurahin
  19. pwedi ba madami pa ano nga pala ung ibigsabihn ng mag-MU

    TumugonBurahin
  20. 캄사함닏다

    TumugonBurahin
  21. marami po ang antas ng wika ngayon

    TumugonBurahin
  22. anu ano po ang mga halimbawa ng mga likas na salita?

    TumugonBurahin
  23. salamat po..... :) salamt sa pgbibigay ng ideya..

    TumugonBurahin
  24. Thanks :) ang laking tulong...

    TumugonBurahin
  25. salamat kay author!:)

    TumugonBurahin
  26. domo arigato gozaimazu :3

    TumugonBurahin
  27. thank you. it such a big help

    TumugonBurahin
  28. naiintindihan ko na... salamat ...nakakatulong talaga sa aming subject na Filipino l..

    TumugonBurahin
  29. Hahaha, dami kong di alam na salita na nageexist pala. Thank you for this. Labyuu sa gumawa XDD

    TumugonBurahin
  30. Salamat po ^_^

    TumugonBurahin
  31. Thank you for helping me

    TumugonBurahin
  32. thanks lang ;0

    TumugonBurahin
  33. now im ready to FAIL my filipino test... :( ang hirap!

    TumugonBurahin
  34. I think this topic seems interesting .

    TumugonBurahin
  35. pwede po bang makakita pa ng haimbawa ng paghahalo ng wika

    TumugonBurahin
  36. mga halimbawa pa po ng paghahalo ng wika

    TumugonBurahin
  37. pahelp naman oh..! anu po ba ang arkayt ?

    TumugonBurahin
  38. ANO PO BA ANG LALAWIGAN NG BAKLA,TOMBOY,KUYA, ATE,GURO
    AT ANO PO ANG BALBAL NG KUYA,ATE,GURO

    TumugonBurahin
  39. Thanks this is really a big help! :)

    TumugonBurahin
  40. LOL ! Wala yung teknikal at kolonyalismong karaniwan ! Pero its really good help sakin mas naintindihan ko yung iba thanks for the examples :)

    TumugonBurahin
  41. THANKS FOR INFO :-)

    TumugonBurahin
  42. Hmm. Pede na. Hahahaha but srsly, thank you po sa gumawa :) BIG HELP talaga!!! :)

    TumugonBurahin
  43. hahaist...sa wkas na solve rin ang problem ko.Nasagot ko ndin lahat ng mga asignatura na ibinigay ng aming maginoong instaktor..wala nju'y libog sa utok....it's a BIG BIG HELP!!!

    TumugonBurahin
  44. Laking tulong po nito, salamat.

    TumugonBurahin
  45. ,malaking tulong to,,,,thnks po

    TumugonBurahin
  46. Naalis ng may-ari ang komentong ito.

    TumugonBurahin
  47. maraming thankz sa author nito ..
    may report na ako .. hehehe :)

    TumugonBurahin
  48. maraming salamat sa impormasyon. :)

    TumugonBurahin
  49. Bigyan nyo naman po ako ng tig limang halimbawa ng paggamit ng akronim,
    Paggamit ng bilang
    Paggamit ng pagbabaliktad/metalisis
    At panghihiram at pagpapaikli.
    Thank you po

    TumugonBurahin
  50. thanks poh dahil mas naiintindihan ko ng mabuti ang Filipino.....

    TumugonBurahin
  51. Salamat! May masasagot na ako bukas sa quiz ☺

    TumugonBurahin
  52. paki translate please ?? :p nosebleed ko bay!!








    rachel gwapa =]

    TumugonBurahin
  53. hahahha hindi nakatulong samen...suuury ^_^

    TumugonBurahin
  54. yehey !!!!!!!!!!!! nagawa ko na homework ko... thank u sa tulong .... saranghae :)

    TumugonBurahin
  55. Hahahaha! Eto po ung eksaktong nakalagay sa book namin sa Filipino! Thanks anyways!

    TumugonBurahin
  56. Ano po bang klasing antas ng wika ang ito
    nagpasemplang,hostess sumagip, mayaman, kawawa, yon, pobre, nilisan, naunsyami

    TumugonBurahin
  57. Hai . Ako po si Sean . Humihingi ng tulong . Kahit konting pera lang po . Eto po ang aking numero . 09102589746 . Maraming Salamat po :)

    TumugonBurahin
  58. Thanks it's really a big help :D

    TumugonBurahin
  59. MARAMING SALAMAT!!!!

    TumugonBurahin
  60. Salamat po! laking tulong nito. :)

    TumugonBurahin
  61. helpful for us students. Thanks for this educational website.

    TumugonBurahin
  62. ask po ng help....pud neu po ba akong bigyan ng halimbawa ng mga naibigay..nid lang po talga sa filipino subject namin

    salita balbal kolokyal karaniwan

    matong ____________ _______________ _______________
    kalakian ____________ _______________ _______________
    naputot ____________ _______________ _______________
    matsora ____________ _______________ _______________
    saragati ____________ _______________ _______________
    singkaw ____________ _______________ _______________
    ligwak ____________ _______________ _______________
    pamitik ____________ _______________ _______________
    sudsod ____________ _______________ _______________
    lipya ____________ _______________ _______________


    yan po yong mga salita sobrang lalaim po ng kahulugan..salamat sa nais tumulong god will bless you

    TumugonBurahin
  63. Maraming salamat po.. Madami po kayong natulungan kahit ang iba ay hindi nag co-comment kasi hindi makapag-sign in ngunit nagpumilit lang po ako mag sign in para masabing Thank you po!

    TumugonBurahin
  64. Thanks, this helped in my Homework : D

    TumugonBurahin
  65. Salamat po Meron po ba kayung 10 Rehiyonal na Wika ayon kay Mcfarlane 2004

    TumugonBurahin
  66. yess imay assignment naka ako sana makatulong ito hahha..:D

    TumugonBurahin
  67. Arigatou Guzaimasu
    Watashi wa Jibun Jishin o Aishiteiru
    Watashi wa Anata o Aishiteimasu

    TumugonBurahin
  68. Maraming arigato guzaimasu po!!! Ako po ay nagagalak sa inyong pagsusulat ng ganito ka impormatibong pahina. :)

    TumugonBurahin
  69. Magandang araw. Anong authority po ang pinaghanguan mo nito? Salamat :) Kailangan ko po kasi sa pag-aaral ko.

    TumugonBurahin
  70. Pls ano ang kolokyal na salita sa baliw...thanks po

    TumugonBurahin
  71. Ano po bang pinagkaiba ng probinsialismo sa lalawiganin? Kasi nanghihingi ang titser halimbawa sa lalawiganin at sa probinsialismo

    TumugonBurahin
  72. SALAMAT PO SA GUMAWA MALAKING TULONG PO ITA SA MGA KABATAANG TULAD KO

    TumugonBurahin
  73. THANKS FOR THIS INFORMATION

    TumugonBurahin
  74. maraming salamat sa impormasyon. Ito'y nakatulong sa aking pagtuturo!

    TumugonBurahin
  75. Maraming salamat dito. Napakalaking tulong nito para sa mga estudyante. Siya nga pala, para sa mga interesadong mas matuto pa tungkol sa mga antas ng wika, pumunta lang sa site na ito.

    TumugonBurahin
  76. maraming salamat po dito . napakalaking tulong nito para sa mga estudyante katulad nakin estudyante pa ako

    TumugonBurahin
  77. patulong naman po diko po alam kung anong antas ng wika ang mga salitang to need ko lang kasi sa project namin halos kami dialam c maam naman kasi

    tadhana
    bahay
    kapansanan
    dehins
    istorya
    Diyos
    uli
    hinaharap
    naunsyaming
    TDH
    eke
    cats na tall
    baliw
    nilisan
    pobre
    yon
    kawawa
    nagpasemplang.
    yan po malaking maiitotolong po sa inyu thanks...

    TumugonBurahin
  78. Sa anu po bang grade ito pinag aaralan ang antas ng wika?salamat po sasagot

    TumugonBurahin
  79. Ano po ang lalawiganin ng guro kapitan kumare kumpare asawa at bestfriend

    TumugonBurahin